مس بعد از طلا، اولین عنصری است که توسط بشر کشف شد و ابزارآلات مسی کشف‌شده قدمتی در حدود 5000 سال پیش از میلاد مسیح را نشان می‌دهند. نشانه‌هایی مبنی بر ذوب و خالص کردن مس از اکسیدهای آن مانند مالاکیت و آزوریت تا سال 5000 قبل از میلاد وجود دارد.

5000 سال پیش از میلاد
در یکی از اهرام مصر، یک سامانه لوله‌کشی با مس پیدا شده که مربوط به5000 سال پیش است. مصریان دریافتند افزودن مقدار کمی قلع، قالب‌گیری مس را آسان‌تر می‌کند و در نتیجه می‌توانند از آن برای ساختن لوازم بیشتری استفاده کنند. بنابراین آلیاژهای برنزی که در مصر کشف می‌شوند تقریبا قدمتی همانند مس دارند.
قدیمی‫ترین اشیاء کشف‌شده مسی در ایران به هزاره پنجم قبل از میلاد مسیح باز می‫گردد؛ تپه زاغه، تپه سیلک و تل ابلیس از قدیمی‌ترین مناطقی هستند که ایرانیان برای نخستین بار در آنها از فلز مس استفاده کردند. این شواهد نشان می‌دهد ایران یکی از نخستین تمدن‌هایی بود که مس را در ساخت ابزار مورد نیاز خود به کار گرفت.

4900 سال پیش از میلاد مسیح

آثار کشف‌ شده مس در تپه زاغه واقع در سگزآباد قزوین که قدمت آن به 4900 ســال قبل از میلاد می‫رسد، حاکی از آن است که احتمالا اولین استفاده از مس در ایران در این محل صورت گرفته است. کوره‫ها و توده‫های مسی کشف‌شده در تپه زاغه، نشان از احیا و ذوب و ریخته‫گری مس در این مکان دارد.

تپه سیلک نیز از قدیمی‫ترین مناطق سکونت تمدن‌های ماقبل تاریخ بوده است، که قدمت این منطقه حدود 8 هزار سال است و با توجه به آثار کشف‌ شده، قدمت کشاورزی و دامداری در این محل بیش از سایر نقاط ایران بوده است. اولین استفاده از ابزارهای مسی در سیلک که تاریخ آن به بیش از 6000 هزار سال برمی‫گردد، مانند بسیاری از نقاط به وسیله چکش‌کـاری مس طبیعی صورت می‫گرفته است، این موضوع را می‫توان با توجه به شکل اشیاء اولیه و نبود کوره‌های ذوب مس در آن دوران دریافت.

4000 سال پیش از میلاد
در هزاره‌ چهارم تا هزاره‌ سوم قبل از میلاد، کارگران به استخراج مس از معدن هوئلوا اسپانیا مبادرت می‌ورزیده‌اند. در همین دوره استفاده از کالکوسیت، کالکوپیریت، بورنیت و سولفورها، صنعت مس را وارد مرحله‌ تازه‌ای کرد. در همین دوران، استفاده از کانی‌های اکسیدی مس و احیای آن توسط زغال چوب ابداع و رایج شد.